Rak płuca jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym w Polsce. Jest przyczyną największej liczby zgonów kobiet i mężczyzn. Rocznie w ostatnich latach jest rozpoznawany u około 16 tys mężczyzn i 6 tys kobiet. Ryzyko zachorowania zależy od czynnego bądź biernego narażenia na rakotwórcze składniki dymu tytoniowego /90% zachorowań/ a także od narażenia na czynniki fizyczne i chemiczne np. metale radioaktywne, gazowe produkty ich rozpadu, nikiel, arsen, chrom, azbest, związki węglowodorowe oraz czynników genetycznych. Rokowanie u chorych na raka płuca zależy głównie od pierwotnego zaawansowania choroby.
Objawy ogólne w przebiegu nowotworu płuca to najczęściej: ból stawów, ogólne osłabienie, ubytek masy ciała, podwyższona temperatura ciała, objawy zakrzepowego zapalenia żył, zaburzenia czucia powierzchownego. Natomiast objawy związane z lokalizacją procesu nowotworowego to kaszel /zwłaszcza zmiana jego charakteru u osób palących/, duszność, krwioplucie, ból w klatce piersiowej, chrypka, zaburzenia połykania, nawrotowe stany zapalne płuc.
Diagnostyka obejmuje badania obrazowe rtg klatki piersiowej, badanie tomografii komputerowej kl. piersiowej z kontrastem, USG, PET CT, MR, badanie układu kostnego w wybranych sytuacjach, badania laboratoryjne. Ocena patomorfologiczna obejmuje badanie wycinka pobranego w czasie fiberoskopii bądź badanie cytologiczne wydzieliny oskrzelowej, należy dążyć do uzyskania rozpoznania typu nowotworu oraz wykonać badania molekularne przed ostateczną decyzją o leczeniu systemowym. Diagnostyka patomorfologiczna polega na różnicowaniu raków drobno i niedrobno komórkowych i określeniu ich typu histologicznego, ocenę molekularną, cech neuroendokrynności.
O sposobie postępowania decyduje stopień zaawansowania procesu, ocena patomorfologiczna, wydolność oddechowa i krążeniowa pacjenta a leczenie powinno być zaplanowane przez zespół wielospecjalistyczny /torakochirurg, radioterapeuta, onkolog kliniczny, radiodiagnosta, patomorfolog.
W leczeniu raków niedrobno komórkowych we wczesnych stopniach zaawansowania odgrywa rolę leczenie chirurgiczne, uzupełnione radioterapią z założenia uzupełniającego, chemioterapią stosowaną przed i pooperacyjnie. W wyższych stopniach zaawansowania skojarzone leczenie radykalne chemio-radioterapią. W stadium uogólnienia leki ukierunkowane molekularnie i chemioterapia paliatywna, radioterapia paliatywna. W przypadku raków drobnokomórkowych stosowana jest chemio-radioterapia, bądź samodzielna chemioterapia.
lek. med. Małgorzata Bujak
specjalista w dziedzinie chemioterapii nowotworów i onkologii
