Strach towarzyszy ludzkości i zwierzętom od zarania dziejów. Najczęściej jest uzasadniony pamięcią jakiegoś przerażającego zdarzenia. Często rodzi się w naszym umyśle bez racjonalnego uzasadnienia, a źródłem lęku jest nasza wyobraźnia. Od czasów wojny czuliśmy się coraz bardziej bezpiecznie w Europie. Zapomnieliśmy o epidemiach dżumy, cholery, czarnej ospy, czy „hiszpanki”, polio, a nawet gruźlicy, którą pokonano poprzez restrykcje higieniczne i skuteczne szczepionki.
Przyzwyczailiśmy się także do chorób nowotworowych, które uważamy coraz częściej za choroby przewlekłe, na skutek ujawniania się pacjentów w trakcie i po przebytym leczeniu onkologicznym.
Pandemia COVID-19 ujawniła paraliżujący społeczeństwo strach przed straszną śmiercią z uduszenia. Najsilniejszy strach był na początku pandemii, kiedy nie było jeszcze kulminacji zachorowań i zgonów – był to pierwotny lęk przed nieznanym. Wielkie koncerny farmaceutyczne dostały od wszystkich rządów praktycznie nieograniczone środki na jak najszybsze wyprodukowanie skutecznych leków lub szczepionek dla ratowania zagrożonej populacji większości krajów świata. W krótkim czasie wyprodukowano skuteczne szczepionki i rozpoczęto ich podawanie.
I co się okazało? W internecie pojawiły się wpisy samozwańczych „ekspertów”, że szczepionki wyprodukowano zbyt szybko, nie są zatem dogłębnie przebadane i zamiast pomagać mogą szkodzić. Nie wspomnę już o takich „teoriach” jak wszczepianie czipów (może czipsów?), powodowanie impotencji i niepłodności, modyfikacje DNA biorców, czy powodowanie rozlicznych powikłań i zgonów. Wprawdzie nikt tego wśród zaszczepionych bliskich nie widział, ale gdzieś na świecie (tj. w sieci) mogło się tak zdarzyć. Wniosek – najlepiej się nie szczepić i nie chorować.
W onkologii od lat rozumowano podobnie, a najgorsze scenariusze podpowiadała wyobraźnia. Dopóki chorzy na raka nie zaczęli się ujawniać, rozpoznanie raka było powszechnie utożsamiane z wyrokiem śmierci, podobnie jak rozpoznanie gruźlicy na przełomie XIX i XX wieki. Dzięki skutecznym szczepieniom i lekom udało się pokonać pandemię. Miejmy nadzieję, że dzięki edukacji społeczeństwa oraz stałej poprawie metod leczenia onkologicznego uda się pokonać w końcu pandemię nowotworów złośliwych.
Prof. dr hab. n. med. Leszek Kołodziejski
Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Chirurgii Onkologicznej
Grafika: Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SP ZOZ w Tarnowie
